Czym jest ustanowienie służebności?

Służebność to instytucja prawa cywilnego, której funkcjonowanie regulują art. 244-251 oraz 285-305 Kodeksu Cywilnego (Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny). Dowiedz się, na czym polega ustanowienie służebności i jak funkcjonuje ono w polskim systemie prawnym.

Trzy rodzaje służebności

W polskim prawie wyróżniamy trzy typu służebności. Są to:

1. Służebność gruntowa, która polega na obciążenie danej nieruchomości (zwanej służebną) w celu zwiększenia użyteczności innej nieruchomości (władnącej). Przykładowo jako służebność gruntową możemy wskazać prawo do korzystania ze studni sąsiada, prawo do parkowania pojazdów na podwórku innej osoby. Szczególnym rodzajem służebności gruntowej jest służebność drogi koniecznej, która zachodzi, gdy właściciel danej nieruchomości nie ma dostępu do publicznej drogi, prowadzącej do jego budynków. Służebność gruntowa może być odpłatna lub nieodpłatna – w obydwu wypadkach konieczne jest zapłacenie podatku.
2. Służebność osobista jest przypisana nie do nieruchomości, a konkretnej osoby fizycznej. W przypadku służebności gruntowej uprawnionym jest każdy właściciel, a tutaj konkretna osoba, wymieniona z imienia i nazwiska. Jest niezbywalna oraz nie podlega dziedziczeniu.
3. Służebność przesyłu to rodzaj służebności, polegający na ustanowieniu prawa do korzystania z urządzeń przesyłających energię lub inne substancje takie jak gaz, woda czy innego rodzaju płyny.

Służebność najczęściej ustanawia się za pomocą umowy między właścicielem nieruchomości służebnej i władnącej. Właściciel nieruchomości służebnej powinien złożyć odpowiednie oświadczenie poprzez akt notarialny. Umowę służebności można też wpisać do księgi notarialnej nieruchomości. Ponadto służebność może być ustanowiona poprzez zasiedzenie, orzeczenie sądowe lub decyzję organów administracyjnych.

Wszystkie umowy służebności powinny zawierać odpowiednie dane, w przypadku osób fizycznych będą to informacje dotyczące imion i nazwisk stron, numer dowodu i PESEL, informacje o stanie cywilnym i ewentualnie rozdzielności majątkowej oraz faktyczny adres zamieszkania. W przypadku firm i innych osób prawnych w umowie powinny się znaleźć dane osób uprawnionych do reprezentacji, adres siedziby przedsiębiorstwa oraz numery KRS, NIP i REGON.

W umowie służebności należy wskazać jej rodzaj, ustalić, czy jest odpłatna oraz to, na jaki czas jest zawarta. (można ją również zawrzeć na czas nieokreślony).

Zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią notarialną, która przeprowadzi Państwa przez cały proces ustanowienia służebności.