Czym jest akt poświadczenia dziedziczenia?
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy i wtedy też z mocy prawa następuje dziedziczenie – spadkobiercy nabywają prawa i obowiązki wchodzące w jego skład. W praktyce potrzebny jest im dowód na to, że przysługują, iż są spadkobiercami a zatem przysługują im poszczególne składniki masy spadkowej. Przykładowo, aby dochodzić wierzytelności przysługującej wcześniej spadkodawcy, spadkodawca potrzebuje dokumentu – na przykład postanowienia sądu o stwierdzenie nabycia spadku. Taki dowód może też jednak wydać notariusz, a to akt poświadczenia dziedziczenia jest to czynność notarialna służąca potwierdzeniu praw do spadku. Aby było możliwe jego sporządzenie (aby uniknąć rozwlekłego postępowania sądowego), wszystkie osoby zainteresowane muszą wyrazić zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia przez notariusza.
Jak wygląda sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia?
Aby możliwe było sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia, najpierw musi zostać spisany protokół dziedziczenia. Biorą w nim wszystkie osoby zainteresowane, czyli osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy. Z tego powodu osoby, które odrzuciły spadek lub zapis windykacyjny albo zostały uznane za niegodne dziedziczenia siłą rzeczy nie są zainteresowane, a zatem nie muszą być obecne przy spisywaniu protokołu. Najpierw notariusz poucza uczestników o odpowiedzialności za złożenie fałszywych oświadczeń. Następnie umieszcza w protokole wysuwane żądania i składane oświadczenia. Najważniejszym z nich jest zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia przez osoby zainteresowane. Na koniec załącza się do protokołu odpis aktu zgonu spadkodawcy, odpisy aktów stanu cywilnego osób powołanych do spadku z ustawy oraz inne istotne dokumenty. Następnie notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Dlaczego warto sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia?
Chociaż dziedziczenie następuje z mocy prawa, to ze względów praktycznych w większości sytuacji dowód na bycie spadkobiercą będzie niezbędny. Jeżeli spadkodawca miał wierzytelności (na przykład pożyczył komuś pieniądze), spadkobierca nie będzie mógł ich dochodzić bez dowodu potwierdzającego odziedziczenie przez niego praw spadkodawcy. Dodatkowo – w przypadku odziedziczenia domu lub mieszkania, czyli nieruchomości – jako nowy właściciel spadkobierca będzie musiał niezwłocznie złożyć wniosek o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. Nie będzie to możliwe bez postanowienia sądu o nabyciu spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia.
